Fiiller

Fiillerin kip ve şahıs bildirecek biçimde düzenlenmesine Çekimli Fiil denir. Yapılarına göre fiiller: •Basit Fiiller Yapım eki almazlar. Fiil çekim eki alabilirler. •Türemiş Fiiller Yapım eki alırlar. Fiil çekim eki de alabilirler. •Birleşik Fiiller Birden fazla sözcükten oluşurlar. Bitişik ya da ayrı yazılabilirler.

Fiillerden türedikleri halde bir fiil gibi çekimlenemeyen; ancak olumlu, olumsuz şekilleri yapılabilen ve cümlede isim, sıfat, zarf gibi görevlerde kullanılan sözcüklerdir. Üç grupta incelenir: 1- İsim Fiil   2- Sıfat Fiil   3- Zarf  Fiil

İsim ve isim soylu sözcüklere gelerek onları cümlede yüklem olarak kullandıran ve çekimlenmiş fiillere gelerek birleşik çekimli fiiller oluşturan “-imek” fiiline denir. Bu fiilin dört basit çekimi bulunur. Basit çekimli durumda sadece isim ve isim soylu sözcüklerde bulunur. 1- Bilinen Geçmiş Zaman (-idi) 2- Öğrenilen Geçmiş Zaman (-imiş) 3- Şart Kipi (-ise) 4- Geniş Zaman (-dir, -dirler, -im, -sin, -siniz, -iz)

Yüklemdeki fiilin özne ve nesneyle olan ilişkisine “çatı” denir. Çatı, yüklemi fiil olan cümlelerde aranır. İsim cümlelerinin çatısı olmaz. A- Özne Yüklem İlişkisi (-l, -n, -ş, -laş) B- Nesne Yüklem İlişkisi (-t, -r, -tir)